Παθητικό Κάπνισμα

Το παθητικό κάπνισμα είναι μια μορφή βίας παγκόσμιας εμβέλειας και υπάρχει ένα ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο που αφορά το παθητικό κάπνισμα υπό το πρίσμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας είναι γενικά ανεπαρκής κι είναι μια πραγματική ανάγκη να αναγνωριστεί το παθητικό κάπνισμα ως ζήτημα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους τομείς Υγείας, Εργασίας και προστασίας της Γυναίκας και του Παιδιού.

Εισαγωγή

Παθητικό κάπνισμα είναι η εισπνοή καπνού από τα τσιγάρα που καπνίζουν άλλοι άνθρωποι γύρω μας.

Διαβάστε το Ευρωβαρόμετρο εδώ.

Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα πραγματοποιείται κυρίως:

  • στο σπίτι (οικογένεια, φίλοι κλπ)
  • σε χώρους εργασίας (γραφεία, καταστήματα, δημόσιες υπηρεσίες κλπ)
  • σε χώρους διασκέδασης (καφετέριες, μπαρ, εστιατόρια, νυχτερινά κέντρα κλπ)
  • σε οχήματα (μέσα μαζικής μεταφοράς, ιδιωτικά αυτοκίνητα κλπ).

Η ρύπανση από το κάπνισμα σε έναν κλειστό χώρο παράγεται από:

  • Την εκπνοή του καπνιστή (mainstream smoke)
  • Το ίδιο το τσιγάρο που καίγεται (sidestream smoke)
  • Το “Τριτογενές Παθητικό Κάπνισμα” ή “καπνός …από τρίτο χέρι” (third-hand smoke), όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το αόρατο τοξικό μείγμα που προσκολλάται στα μαλλιά, στα ρούχα των καπνιστών, αλλά και στα έπιπλα ενός χώρου στον οποίο έχουν, προηγουμένως, καπνίσει. Το τοξικό αυτό μείγμα περιέχει βαρέα μέταλλα, καρκινογόνες ουσίες και ραδιενεργά στοιχεία, ικανά να μολύνουν ένα παιδί που ανυποψίαστο μπουσουλάει στο πάτωμα και κατόπιν βάζει τα χέρια του στο στόμα. Το τριτογενές κάπνισμα παραμένει, έστω και αν ο χώρος αυτός αεριστεί.

Επιπτώσεις του Παθητικού Καπνίσματος

Από το 1972 έχει αποδειχθεί η συσχέτιση μεταξύ παθητικού καπνίσματος και ανάπτυξης νόσου, ενώ το 1982 τεκμηριώθηκε για πρώτη φορά η επικινδυνότητα του παθητικού καπνίσματος σε έρευνα του Εργαστηρίου Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σήμερα, το παθητικό κάπνισμα θεωρείται η τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας και έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.

Σύμφωνα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (2019) το παθητικό κάπνισμα προκαλεί 1.200.000 θανάτους ετησίως (από ισχαιμική καρδιακή νόσο, λοιμώξεις του αναπνευστικού, άσθμα, εγκεφαλικό επεισόδιο και καρκίνο του πνεύμονα). Από αυτούς, οι 65.000 είναι παιδιών, ενώ ιδιαίτερα ευάλωτη κατηγορία είναι οι γυναίκες που φαίνεται ότι σε μεγαλύτερο ποσοστό καπνίζουν παθητικά σε σχέση με τους άνδρες που θεωρούνται περισσότερο υπεύθυνοι για το ενεργητικό κάπνισμα, με ετήσιο αριθμό θανάτων περίπου 281.000. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι πιθανότητες για καρδιοπάθειες, πνευμονοπάθειες, καρκίνους αυξάνονται κατά 20% στους ανήλικους.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι και οι επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος στις εγκυμονούσες γυναίκες. Στις εγκυμονούσες γυναίκες που εκτίθενται συστηματικά στον καπνό του τσιγάρου μπορεί να παρουσιαστούν προβλήματα στην ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου, που κυοφορούν, καθώς παρουσιάζεται αυξημένη η συχνότητα της αποκόλλησης του πλακούντα, του πρόδρομου πλακούντα, των αιμορραγιών και της πρόωρης ρήξης του θυλακίου. Το παθητικό κάπνισμα έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με γέννηση νεογνών χαμηλού σωματικού βάρους, το σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου στα βρέφη και προβλήματα συμπεριφοράς στην παιδική ηλικία, όπως υπερκινητικότητα, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής.

Έκθεση στο Παθητικό Κάπνισμα

Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα πραγματοποιείται στο σπίτι (οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον), στους δημόσιους χώρους (χώροι εστίασης, γραφεία) και στα οχήματα (αυτοκίνητα, μέσα μαζικής μεταφοράς).

Σύμφωνα με τον Tobacco Atlas του American Cancer Society, το 1/5 των ανδρών και το 1/3 των γυναικών εκτέθηκαν σε παθητικό κάπνισμα παγκοσμίως το 2016. Επίσης, έχει υπολογιστεί ότι περίπου 700 εκατ. ή περίπου τα μισά παιδιά παγκόσμια, έχουν εκτεθεί σε κάπνισμα από τους 1,2 δις. ενήλικες που κάνουν χρήση τσιγάρου. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, υπολογίζεται ότι 88 εκατομμύρια μη καπνιστές στις ΗΠΑ είχαν εκτεθεί σε παθητικό κάπνισμα κατά την περίοδο 2007-2008.

Λόγω της διαφορετικής εφαρμογής του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους στα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο επιπολασμός της έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα διαφέρει αρκετά μεταξύ των χωρών, πχ από 10% μέχρι 80% (στην Ελλάδα) το έτος 2017.

Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάρτιος 2017) για τη στάση των Ευρωπαίων απέναντι στο κάπνισμα:

Έκθεση στο Παθητικό Κάπνισμα στους χώρους εστίασης (μπαρ, εστιατόριο)

Το υψηλότερο ποσοστό των ερωτηθέντων στο «αν έχουν βρεθεί σε μπαρ ή σε εστιατόριο όπου καπνίζουν τους τελευταίους έξι μήνες» (87% και 78% αντίστοιχα) στην Ευρώπη αντιπροσωπεύουν οι Έλληνες πολίτες, παρόλο που υπάρχει νόμος που απαγορεύει το κάπνισμα στους χώρους εστίασης, ο οποίος δεν τηρείται.

Τα στοιχεία για την Ελλάδα σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο της Ε.Ε (Μάιος 2012):

Έκθεση στο Παθητικό Κάπνισμα στο χώρο εργασίας

Μόλις το 42% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι δεν έχουν εκτεθεί στο παθητικό κάπνισμα στο χώρο εργασίας τους, ενώ από τους ερωτηθέντες που εργάζονται σήμερα το 18% δήλωσε ότι εκτίθεται περισσότερο από πέντε ώρες ανά ημέρα. Σύμφωνα με τη κοινωνικο-δημογραφική ανάλυση, οι άντρες είναι πιθανότερο να εκτίθενται στον καπνό τσιγάρου κατά την εργασία τους, απ’ότι είναι οι γυναίκες. Οι νεαρότερες ηλικίες είναι, επίσης, πιο πιθανό να εκτεθούν,  καθώς το 33% των ερωτηθέντων ηλικίας 18-24 ετών, δήλωσαν ότι εκτίθενται στον καπνό τσιγάρου κατά την ώρα της εργασία τους.

Διακήρυξη Φοιτητών

Πρωτοποριακή Εισήγηση της Ελλάδας στην Ευρώπη

Διακήρυξη 10.329 Ελλήνων Φοιτητών για το Παθητικό Κάπνισμα ως Θέμα Ανθρώπινων Δικαιωμάτων

Από 25 έως 30 Μαΐου, 10.329 φοιτητές Ελληνικών Πανεπιστημίων και Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων συμπλήρωσαν το ειδικό ερωτηματολόγιο της «Εθνικής Επιτροπής για τον Έλεγχο του  Καπνίσματος» σε συνεργασία με το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ) και προσυπέγραψαν τη διακήρυξη για το παθητικό κάπνισμα.

Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα έρευνας – γνώμης που πραγματοποιήθηκε, οι Έλληνες φοιτητές μαζί με το Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος , Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τον Έλεγχο του Καπνίσματος και αναπληρωτή καθηγητή της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, κ. Παναγιώτη Μπεχράκη, έδωσαν έμφαση στην πρόταση για ενεργοποίηση ευρωπαϊκών μηχανισμών για την αναγνώριση του παθητικού καπνίσματος ως ζήτημα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους τομείς Υγείας, Εργασίας και προστασίας της Γυναίκας και του Παιδιού. Παράλληλα, σύμφωνα με την έρευνα, ζητείται να αναγνωριστεί το παθητικό κάπνισμα στους κλειστούς δημόσιους χώρους ως μια εκτεταμένη μορφή βίας που στρέφεται κυρίως εναντίον μικρών παιδιών και αδύναμων πληθυσμιακών ομάδων. Επίσης, ιδιαίτερο είναι το πρόβλημα των εγκύων γυναικών και των εργαζομένων στους χώρους αυτούς, που χωρίς δυνατότητες άμυνας υποβάλλονται σε υποχρεωτικό κάπνισμα και υφίστανται βαριές συνέπειες σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο.

Η πρωτοποριακή αυτή εισήγηση της Ελλάδας στην Ευρώπη υπήρξε το κεντρικό θέμα της ετήσιας συνάντησης του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος, του επίσημου ευρωπαϊκού φορέα για το κάπνισμα, όπου συμμετείχαν οι πρόεδροι των Επιτροπών Ελέγχου κατά του Καπνίσματος όλων των ευρωπαϊκών χωρών στην Αθήνα στις 5-7 Ιουνίου 2013.

Επίσης, το παθητικό κάπνισμα υπό το πρίσμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τέθηκε ως θέμα συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος με τίτλο “Smokefree environments from the Human Rights Perspective” στις 5 Νοεμβρίου 2013. Ομιλητές ήταν η Σήλια Σιδέρη, φοιτήτρια του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αντιπρόσωπος των Ελλήνων φοιτητών που προσυπέγραψαν τη διακήρυξη για το παθητικό κάπνισμα και ο κ. Παναγιώτης Μπεχράκης, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος , Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τον Έλεγχο του Καπνίσματος και αναπληρωτής καθηγητής της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Η εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε από τις Ευρωβουλευτές Elena Oana Antonesku και Satu Hassi.

Το θέμα αυτό παρουσιάστηκε στο Παγκόσμιο Συνέδριο του CHEST που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη 21- 24 Μαρτίου 2014 στην ομιλία του κ. Παναγιώτη Μπεχράκη, Πνευμονολόγο- Εντατικολόγο, Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος , Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τον Έλεγχο του Καπνίσματος και αναπληρωτή καθηγητή της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Η ομιλία του είχε ως τίτλο «Passive Smoking from a Human Rights Perspective» και περιείχε την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα στην Ευρώπη, επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος αλλά και διεθνείς συμβάσεις που σχετίζονται με το θέμα αυτό, για παράδειγμα η Συνθήκη της Λισσαβώνας, η Σύμβαση- Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνίσματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Εν συνεχεία, η πρωτοποριακή αυτή εισήγηση έγινε αντικείμενο συζήτησης και στο 6ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο σχετικά με το κάπνισμα και την υγεία (6th European Conference on Tobacco or Health- ECTH) που πραγματοποιήθηκε στις 26- 29 Μάρτιου 2014 στην Κωνσταντινούπολη.

Πανελλαδικές Έρευνες

Πανελλαδικές Έρευνες για την εφαρμογή του νόμου για την προστασία του κοινού από το παθητικό κάπνισμα

  • Η πρώτη Πανελλαδική Έρευνα κοινής γνώμης διεξήχθη το Σεπτέμβριο του 2013 σχετικά με την εφαρμογή του νόμου για την προστασία του κοινού από το παθητικό κάπνισμα, από την εταιρεία KAPA Research, για λογαριασμό του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Το δείγμα ήταν αντιπροσωπευτικό, άνδρες και γυναίκες, άνω των 18 ετών από όλη την Ελλάδα. Το μέγεθος του δείγματος ήταν 2.038 άτομα, πανελλαδικά, με ανάλογη κατανομή στις 13 περιφέρειες της χώρας. Η μέθοδος δειγματοληψίας ήταν πολυσταδιακή με χρήση quota ως προς την γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού, το φύλο και την ηλικία. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε το διάστημα 13 έως 18 Σεπτεμβρίου 2013 με την μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων και βάσει ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου. Η εταιρεία KAPA Research τήρησε τους κώδικες δεοντολογίας για τη διεξαγωγή και δημοσιοποίηση της πανελλαδικής έρευνας κοινής γνώμης
  • Η επόμενη Πανελλήνια Έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο 2017 σε δείγμα 2.054 ατόμων στις 13 περιφέρειες της χώρας, από την εταιρεία KAPA Research για το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας, ACG.
    Δείτε εδώ περισσότερα στοιχεία για τα αποτελέσματα που προέκυψαν σχετικά με την γνώμη των Ελλήνων για την εφαρμογή του Νόμου για την προστασία από το παθητικό κάπνισμα και για τον επιπολασμό του καπνίσματος στη χώρα
  • Τον Μάιο 2019 διεξήχθη η τρίτη σε σειρά Πανελλήνια Έρευνα, σε δείγμα 1.908 ατόμων στις 13 περιφέρειες της χώρας, από την KAPA Research για το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος και την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, καταγράφοντας τα χαμηλότερα ποσοστά Ελλήνων καπνιστών μέχρι τότε.
    Δείτε εδώ περισσότερα στοιχεία για τα στοιχεία που προέκυψαν.

Διεθνείς Συμβάσεις

Δείτε τη Σύμβαση- Πλαίσιο.

Διεθνείς Συμβατικές Υποχρεώσεις της Ελλάδος για το Παθητικό Κάπνισμα

Ο ορισμός της υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι ο εξής:

“Η υγεία είναι μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας”.

Το κάπνισμα έχει χαρακτηριστεί από το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η μεγαλύτερη επιδημία όλων των εποχών και η διεθνής κοινότητα έχει πλέον λάβει δράση για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ωστόσο, η κατάσταση στην Ελλάδα εμφανίζεται ανεξέλεγκτη, καθώς οι νόμοι του ίδιου μας του κράτους δεν εφαρμόζονται και οι Διεθνείς Συμφωνίες ( Σύμβαση- Πλαίσιο για τον Έλεγχο του καπνίσματος, Συνθήκη της Λισσαβόνας, κ.ά.) καταπατούνται, προκειμένου να μη θιγούν συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα.

Η Σύμβαση – Πλαίσιο για τον Έλεγχο του καπνίσματος, γνωστή διεθνώς ως Framework Convention forTobacco Control (F.C.T.C.) αποτελεί την πρώτη συνθήκη διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και τον σοβαρότερο γνώμονα μέσα από τον οποίο η Παγκόσμια Κοινότητα επιχειρεί την επίλυση του προβλήματος. Μέχρι σήμερα την συγκεκριμένη Σύμβαση την έχουν υπογράψει 176 κράτη. Η διαδικασία για την επεξεργασία αυτής της σύμβασης ξεκίνησε κατά την 52η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας το 1999. Η Σύμβαση υιοθετήθηκε ομοφώνως από τα κράτη μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας στις 21 Μαΐου 2003. Τον Μάιο του 2003 υπεγράφη στη Γενεύη επί Ελληνικής προεδρίας. Η Ευρωπαϊκή κοινότητα και όλα τα  κράτη – μέλη υπέγραψαν τη σύμβαση στις 16 Ιουνίου 2003, ενώ το Φεβρουάριο του 2005 τέθηκε σε εφαρμογή.

Η Ελλάδα επικύρωσε τη Σύμβαση – Πλαίσιο στις 8 Νοεμβρίου 2005 και από τότε αποτελεί Συμβαλλόμενο – Μέρος αυτής με σαφείς υποχρεώσεις σε ότι αφορά την εφαρμογή της. Τον Απρίλιο του 2005 η χώρα μας επικύρωσε τη Σύμβαση – Πλαίσιο για τον έλεγχο του καπνίσματος με τον Νόμο 3420 και από τον Απρίλιο του 2006 η Σύμβαση τέθηκε σε ισχύ. Η χώρα μας συμμετέχει ενεργά σε όλες τις Συνδιασκέψεις των Μελών, που γίνονται ανά διετία, παίζει πρωταρχικό ρόλο στο Working Group για την εφαρμογή των άρθρων που αναφέρονται στις καλλιέργειες καπνού και ενημερώνει τακτικά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την προοδευτική εφαρμογή της Σύμβασης σε εθνικό επίπεδο.

Η Συνθήκη της Λισσαβόνας

Η Συνθήκη της Λισσαβόνας γνωστή και ως η «Μεταρρυθμιστική Συνθήκη» είναι διεθνής συνθήκη που παρέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση το νομικό πλαίσιο και τα εργαλεία που χρειάζονται για να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις και να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των πολιτών. Υπεγράφη στις 13 Δεκεμβρίου 2007 στη σύνοδο κορυφής της Λισσαβόνας στην οποία συμμετείχαν οι πολιτικοί αρχηγοί και οι υπουργοί εξωτερικών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ τέθηκε σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 2009 θέτοντας έτσι τέρμα σε πολυετείς διαπραγματεύσεις σχετικά με θεσμικά ζητήματα.

Άρθρο 2: Δικαίωμα στη ζωή.

Όλοι έχουν δικαίωμα στη ζωή.

Άρθρο 24. Τα δικαιώματα του παιδιού.

Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προστασία και τη φροντίδα που απαιτείται για την καλή διαβίωσή τους.

Σε όλες τις πράξεις που αφορούν τα παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα.

Άρθρο 26. Ένταξη των ατόμων με αναπηρίες.

Η Ένωση αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα των ατόμων με ειδικές ανάγκες να επωφελούνται μέτρων που θα τους εξασφαλίζουν την αυτονομία, την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στη ζωή της κοινότητας.

Άρθρο 31. Δίκαιες και πρόσφορες συνθήκες εργασίας.

Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα σε συνθήκες εργασίας σε σχέση με την υγεία, την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια του.

Άρθρο 35. Υγειονομική περίθαλψη.

Καθένας έχει το δικαίωμα της πρόσβασης στην πρόληψη σε θέματα υγείας και να απολαύει ιατρικής περίθαλψης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δραστηριοτήτων της Ένωσης.

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΟΔΔΑ) (1948) είναι μια διακήρυξη που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στις 10 Δεκεμβρίου 1948 για τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Αποτελεί ένα διεθνές ιδανικό πρότυπο για όλες τις χώρες του κόσμου αλλά δεν έχει ισχύ νόμου. Άξια αναφοράς σχετικά με το παθητικό κάπνισμα είναι τα παρακάτω άρθρα.

Άρθρα 2 και 7 το δικαίωμα όλων των ανθρώπων σε ίση προστασία βάσει του νόμου χωρίς διακρίσεις.

Άρθρο 3 της ΟΔΔΑ αναγνωρίζει το δικαίωμα στη ζωή ως «θεμελιώδες και μη εξαιρέσεων».

Άρθρο 5 ορίζει ότι όλοι έχουν δικαίωμα σε ανθρώπινη μεταχείριση.

Άρθρο 22 το δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο … ικανοποιητικό για την υγεία και την ευημερία της οικογένειας του ατόμου. Θέτει επίσης στα μέλη «την υποχρέωση για την αποφυγή σοβαρών περιβαλλοντικών κινδύνων και των κινδύνων για τη ζωή και να θέσει σε κίνηση των συστημάτων παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης για τον εντοπισμό σοβαρών απειλών».

Άρθρο 23 (1) εγγυάται το δικαίωμα σε ασφαλείς και υγιεινές συνθήκες εργασίας.

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948) αποτέλεσε τη βάση ώστε η Επιτροπή για τα Ανθρώπινα δικαιώματα σύνταξε δύο άλλες νομικές συνθήκες, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR) και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα  (ICESCR) (19 Δεκεμβρίου 1966, Νέα Υόρκη). Αυτά τα δύο Διεθνή Σύμφωνα, μαζί με την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελούν το «Διεθνές Σύμφωνο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».

Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα εστιάζεται σε θέματα όπως το δικαίωμα στη ζωή, η ελευθερία του λόγου, η θρησκευτική ελευθερία και το δικαίωμα ψήφου. Αναλυτικότερα,

Άρθρα 2 και 26 ακολουθούν το δικαίωμα μη διάκρισης και της ίσης προστασίας.

Άρθρο 6 ορίζει ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα στη ζωή και το δικαίωμα αυτό πρέπει να προστατεύεται από το νόμο.

Άρθρο 6 του ICCPR επιβάλλει την υποχρέωση του κράτους να «εξασφαλίσει το δικαίωμα στη ζωή, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος”.

Άρθρο 7 ορίζει ότι κανείς δεν πρέπει να υποβάλλεται σε απάνθρωπη μεταχείριση.

Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα εστιάζεται στην τροφή, στην εκπαίδευση, στην υγεία και στη στέγη. Συγκεκριμένα, αναφέρονται τα παρακάτω που σχετίζονται με το παθητικό κάπνισμα.

Άρθρο 2 εγγυάται ότι τα Δικαιώματα θα ασκούνται χωρίς κανενός είδους διάκρισης.

Άρθρο 7 αναγνωρίζει το δικαίωμα του καθενός να απολαμβάνει δίκαιες και ευνοϊκές συνθήκες εργασίας οι οποίες εξασφαλίζουν, κυρίως, ασφαλείς και υγιεινές συνθήκες εργασίας.

Άρθρο 10 προβλέπει τα δικαιώματα του παιδιού.

Άρθρο 12 του ICESC επεξεργάζεται το δικαίωμα στην υγεία.

Άρθρο 12.1 του ICESC περιλαμβάνει «το δικαίωμα του καθενός να απολαμβάνει το υψηλότερο δυνατό επίπεδο σωματικής και ψυχικής υγείας».  Άρθρο 12.2 του ICESC συνιστά θετικά βήματα συμπεριλαμβανομένων των εξής:

α) Η βελτίωση όλων των πτυχών της περιβαλλοντικής και βιομηχανικής υγιεινής

β) Η πρόληψη, η θεραπεία και ο έλεγχος της επιδημίας, ενδημικών, επαγγελματικών και άλλων ασθενειών.

Άρθρο 15 αναγνωρίζει το δικαίωμα του καθενός να συμμετέχει στην πολιτιστική ζωή και να απολαύσει τα οφέλη της επιστημονικής προόδου και των εφαρμογών της.

Εκτός από τα Σύμφωνα της Διεθνούς Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα Ηνωμένα Έθνη υιοθέτησαν και άλλες κύριες συμφωνίες, περισσότερες από είκοσι. Σε αυτές περιλαμβάνονται συμφωνίες στις οποίες αναφέρονται λεπτομερώς στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ιδιαίτερα ευάλωτων πληθυσμών, όπως είναι Συνθήκη για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Διάκρισης κατά των Γυναικών (1979), η Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989).  

Η Συνθήκη για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών (Convention on the Elimination of Discrimination against Women- CEDAW) (1979)

Άρθρο 12: Εγγυάται ότι «τα συμβαλλόμενα κράτη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την εξάλειψη των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, ώστε να διασφαλιστεί, με βάση την ισότητα ανδρών και γυναικών, η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης …”

 

 

 

Η Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Convention on the Rights of the Child- CRC) (1989)

Άρθρο 6: Εγγυάται την μέγιστη δυνατή την επιβίωση και την ανάπτυξη του παιδιού.

Άρθρο 24: επιβεβαιώνει το δικαίωμα του παιδιού να απολαμβάνει το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας.

Άρθρο 24 (2) (δ): συνιστά «κατάλληλη προγεννητική και μεταγεννητική φροντίδα υγείας για τις μέλλουσες μητέρες» και εγγυάται το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας στην «μέγιστο δυνατό βαθμό των διαθέσιμων πόρων”.

ΔΗΛΩΣΗ ΜΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ

Η Πρωτοβουλία SMOKEFREEGREECE, η οποία δραστηριοποιείται από το 2009 στην πρόληψη του καπνίσματος με έμφαση στη σχολική κοινότητα, δεν φέρει ουδεμία σχέση με φορείς, ιδρύματα, άτομα, πρωτοβουλίες με παρεμφερές όνομα ή σκοπό. Δεν έχει καμία οικονομική, ιδεολογική, κοινωνική σχέση ή συνεργασία με βιομηχανία παραγωγής και εταιρείες διάθεσης, προώθησης καπνικών και σχετικών νεωτεριστικών προϊόντων.

Η Πρωτοβουλία SMOKEFREEGREECE χρηματοδοτείται και υποστηρίζεται από την ΜΚΟ Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία.

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ & ΤΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ
eae-logo
Created by
SMOKE FREE GREECE Official Website | All Rights Reserved | Copyright 2017