Τελευταία Νέα

Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

HIV & AIDS

Ο ιός της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας, ανήκει στην κατηγορία των ρετροιών. Προέρχεται από τον Simian Immunodeficiency Virus ( SIV) ο οποίος μόλυνε ανθρώπους που ήρθαν σε επαφή με αίμα χιμπατζή τον οποίο κυνηγούσαν στην Κεντρική Αφρική, πιθανότατα στα τέλη του 1800.

Έκτοτε, στην πορεία σχεδόν δύο αιώνων, ο ιός εξαπλώθηκε εντός και στη συνέχεια εκτός Αφρικής.

Μόλις το 1981 έγινε η πρώτη αναφορά περιστατικού της νέας νόσου ενώ περί τα τέλη του 1982,

το Αμερικανικό κέντρο ελέγχου λοιμώξεων (CDC) έδωσε τον όρο και τον ορισμό του AIDS.

Η HIV μόλυνση μεταδίδεται μέσω σεξουαλικής επαφής, επαφής με βιολογικά υγρά (αίμα, σπέρμα, κολπικό υγρό) και μολυσμένες σύριγγες.

Ο HIV, εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα του οποίου ρόλος είναι η προστασία από τις λοιμώξεις, καταστρέφοντας τα CD4 κύτταρα.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σύμφωνα με δεδομένα του ΕΟΔΥ, έως τον Οκτώβριο του 2020, καταγράφηκαν 18.574 περιστατικά́ HIV λοίμωξης : 82,61% είναι άνδρες, 11.044 λαμβάνουν αντιρετροϊκά φάρμακα, ενώ 4.414 εξελίχθηκαν σε AIDS και 3.078 κατέληξαν.

Σχήμα 1. Νέες διαγνώσεις HIV /100.000 πληθυσμού (Ιανουάριος-Οκτώβριος 2010-2020). ΕΟΔΥ

Σχήμα 2. Μετάδοση HIV ανά κατηγορία και έτος διάγνωσης (Ιανουάριος-Οκτώβριος 2010-2020). ΕΟΔΥ
Η συχνότερη αιτία μετάδοσης του HIV στην Ελλάδα οφείλεται στη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις μεταξύ ανδρών.
(MSM: Άντρες που κάνουν σεξ με άντρες, PWID: Χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, HETERO: ετερόφυλοι)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα
Οροθετικός σύντροφος
Θύμα σεξουαλικής βίας
Πρωκτική σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών χωρίς προστασία
Σεξουαλική επαφή με πολλαπλούς συντρόφους
Σεξουαλική επαφή για χρήματα ή ναρκωτικά ( ή ο ένας από τους συντρόφους)
Κοινή χρήση σύριγγας για ενδοφλέβια ναρκωτικά
Τραυματισμός με σύριγγα από ατύχημα (υγειονομικοί)
Piercing με μη-αποστειρωμένα εργαλεία

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ HIV ΛΟΙΜΩΞΗΣ

Μετάδοση του ιού
Οξεία λοίμωξη HIV – στάδιο 1: υψηλή μεταδοτικότητα, ασυμπτωματική ή με ήπια ενοχλήματα
Χρόνια HIV λοίμωξη χωρίς AIDS –στάδιο 2: ενδεχομένως ακόμα ασυμπτωματική, αλλά μεταδοτική

Η πρώιμη και έγκαιρη έναρξη των αντιρετροικών φαρμάκων στόχο έχει να εμποδίσει την εξέλιξη και μετάπτωση σε στάδιο 3.

Χρόνια HIV λοίμωξη με AIDS –στάδιο 3 : υψηλό ιικό φορτίο, μειωμένα CD4 κύτταρα και παρουσία συμπτωμάτων.

AIDS είναι ακρωνύμιο για το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας που ορίζεται από τη μείωση των CD4 κυττάρων (<200 κύτταρα/microL), ή από την παρουσία χαρακτηριστικών καταστάσεων όπως οι ευκαιριακές λοιμώξεις.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η αρχική λοίμωξη μπορεί να συνοδεύεται από ήπια συμπτώματα για δύο εβδομάδες (πυρετό, πονόλαιμο, πονοκέφαλο, μυαλγίες και αρθραλγίες).

Τα πρώτα χρόνια μετά τη λοίμωξη μπορεί να διαδράμουν ασυμπτωματικά ή με ήπια συμπτώματα και διογκωμένους λεμφαδένες.

Πολλά ασυμπτωματικά άτομα δεν γνωρίζουν ότι είναι θετικοί στον HIV. Και ότι τον μεταδίδουν.

Επί μη θεραπείας, εμφανίζονται συμπτώματα όπως: πυρετός, ναυτία, έμετοι, πόνος στο στομάχι, διάρροια, πονοκέφαλος, απώλεια βάρους. Επιπλέον, η παρουσία αδιευκρίνιστου πυρετού, επώδυνων εξελκώσεων (στόμα, βλεννογόνοι), εξανθημάτων, διογκωμένων λεμφαδένων, άσηπτης μηνιγγίτιδας, λοιμώξεων από μύκητες και ευκαιριακά παθογόνα, θα πρέπει να εγείρουν την κλινική υποψία της νόσου.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Βασίζεται στα αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων που ανιχνεύουν:

HIV RNA: Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (RT-PCR)

HIV -αντιγόνο

HIV ειδικό αντίσωμα

Τα αποτελέσματα αναφέρονται ως αρνητικά, θετικά, ή αδιευκρίνιστα, η δε ερμηνεία τους παρέχεται από τον θεράποντα ο οποίος και θα υποδείξει την καταλληλότερη λύση.

Η πρώιμη διάγνωση και η έγκαιρη έναρξη αντιρετροικής αγωγής είναι υψίστης σημασίας, καθώς :

Μειώνει το ιικό φορτίο
Επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου
Μειώνει τη μεταδοτικότητα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η χρήση των αντιρετροικών φαρμάκων μείωσε σημαντικά τη θνησιμότητα, αύξησε το προσδόκιμο ζωής

και βελτίωσε την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Υπάρχουν 6 κατηγορίες αντιρετροικών φαρμάκων που δρουν σε κάθε ένα από τα 6 στάδια του κύκλου ζωής του ιού. Διαφορετικοί συνδυασμοί αυτών των φαρμάκων χρησιμοποιούνται στα θεραπευτικά σχήματα που χορηγούνται στην κλινική πράξη.

Η φαρμακευτική αγωγή

Μειώνει το ιικό φορτίο στο αίμα
Συμβάλλει στη διατήρηση υψηλότερων επιπέδων των CD4 κυττάρων
Μειώνει τη μεταδοτικότητα προς άλλα άτομα
Η σωστή λήψη της αγωγής προλαμβάνει την ανάπτυξη αντοχής
Μειώνει σημαντικά την μεταδοτικότητα από την (θετική) μητέρα (MTCT) στο παιδί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και του θηλασμού: όσο νωρίτερα αρχίσει η χορήγηση αντιρετροϊκών φαρμάκων στην μητέρα και το παιδί τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος μετάδοσης

Αναφορικά με την πανδημία SARS-CoV-2 και την COVID-19, τα άτομα με HIV/AIDS, θα πρέπει να ακολουθούν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα προστασίας και τις εκάστοτε οδηγίες. Επιπρόσθετα, καλό είναι να φροντίζουν ώστε να έχουν αποθέματα των φαρμάκων τους, και να εξακολουθήσουν τη συστηματική λήψη τους σύμφωνα με τις υποδείξεις του θεράποντα, καθώς έτσι θα διατηρηθεί σε έλεγχο η νόσος και η επαρκής λειτουργικότητα του ανοσοποιητικού τους.

ΠΡΟΛΗΨΗ

Επί του παρόντος δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για την πρόληψη της λοίμωξης. Υπάρχουν όμως φάρμακα που ενδείκνυται για προφύλαξη σε συγκεκριμένες περιστάσεις:

Προφύλαξη πριν την έκθεση στον ιό (PreP)

Οροαρνητικά άτομα σε κίνδυνο μόλυνσης από τη σεξουαλική επαφή (οροθετικός σύντροφος)
Χρήστης ενδοφλέβιων ουσιών (μοιράζεται σύριγγες με οροθετικό άτομο)
Προγραμματισμός κύησης από γυναίκα με οροθετικό σύντροφο

Προφύλαξη μετά από την έκθεση στον ιό (PeP)

Χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για την πρόληψη της μόλυνσης με HIV
Έναρξη το συντομότερο, εντός 72 ωρών από το περιστατικό της πιθανής έκθεσης
Συνεχής λήψη σε καθημερινή βάση για 28 ημέρες.

Προφύλαξη κατά τη σεξουαλική επαφή

Επιλογή ασφαλών σεξουαλικών δραστηριοτήτων
Χρήση προφυλακτικών
Προτιμώνται λιπαντικά με βάση νερό ή σιλικόνη που δεν καταστρέφουν τα προφυλακτικά
Προφύλαξη πριν την έκθεση όποτε ενδείκνυται
Συχνός εργαστηριακός έλεγχος
Ενθάρρυνση του οροθετικού συντρόφου να ακολουθεί πιστά τη θεραπεία

Προφύλαξη όσων κάνουν ενδοφλέβια χρήση ουσιών